مایکوتوکسین‌های رایج در دنیا

مایکوتوکسین‌ها متابولیت‌های ثانویه‌ای هستند که از قارچ‌ها مختلف تولید شده و می‌توانند در محصولات کشاورزی خام، سیلاژها و خوراک‌های آماده شده نهایی تولید شوند. معمولا در مزرعه، در طی حمل و نقل و یا در طی ذخیره سازی تولید می‌شوند و عمدتا در دانه‌ها مثل ذرت، گندم، سویا و فرآورده‌های فرعی کشاورزی تولید می‌شوند و مقدار تولید آنها در فرآورده‌های کشاورزی بعضا به 3 برابر دانه‌ها می‌رسد.

بیش از 600 نوع مایکوتوکسین تاکنون شناسایی شده است و آنهایی که عمدتا خوراک دام و طیور را آلوده می‌کنند شامل آفلاتوکسین‌، اکراتوکسین‌، فومونیزین (FUM)، داکسی نیوالنول (DON)، T-2 و زیرالنون (ZEN) می‌باشند.

مطالعات منتشر شده در سال 2020 روی 79 کشور دنیا نشان داده است که بیشترین مایکوتوکسین‌های رایج در دنیا DON (65%)، FUM (64%) و ZEN (48%) هستند و تغییرات آب و هوایی مثل خشکسالی، بیابان زایی و سیلاب‌ها عامل اصلی تغییر سیکل زندگی مایکوتوکسین‌ها و توسعه آنها می‌باشند. محققین گزارش کردند نرخ آلودگی مایکوتوکسین‌ها در گذشته از 25 درصد در سال 1985 به 80 درصد در سال 2020 رسیده است.

در اروپا؛ بیشترین مایکوتوکسین DON، سپس ZEN و FUM است و بیش از 70 درصد نمونه‌های ذرت تست شده در اروپا دارای تست DON مثبت بودند. در آمریکای شمالی؛ 72 درصد نمونه‌های ذرت آلوده به DON بودند، در آمریکای مرکزی و جنوبی؛ 97 درصد نمونه‌های ذرت دارای تست مثبت FUM و 83 درصد نمونه‌های گندم دارای تست مثبت DON و 73 درصد نمونه‌های سویا دارای تست مثبت ZEN بودند. در آسیا؛ بیشترین مایکوتوکسین‌ها در آسیای جنوبی، آسیای شرقی و جنوب شرقی، چین و تایوان وجود دارند و FUM در 96 درصد نمونه‌های ذرت، DON در 80 درصد نمونه‌های ذرت و ZEN در 68 درصد نمونه‌های ذرت تست مثبت نشان داده است. همچنین بعد از زیرالنون، آفلاتوکسین فرآوانی زیادی در آسیا دارد. در آفریقا؛ 92 درصد نمونه‌های ذرت دارای تست مثبت برای FUM و ZEN داشتند.

بنابراین نتایج تحقیقات در جهان نشان دهنده این است که مواد خوراکی دام و طیور تا 80 درصد آلوده به مایکوتوکسین‌ها هستند و لذا سبب اثرات سوء بر سلامت حیوان و انسان می‌شوند. لذا نیاز به استفاده از روش‌های کشاورزی درست، اندازه‌گیری مرتب مایکوتوکسین‌ها در خوراک دام و طیور و حفاظت از حیوانات در برابر اثرات مخرب مایکوتوکسین‌ها بر سلامت آنها با استفاده از افزودنی‌های خنثی کننده اثرات مایکوتوکسین‌ها کاملا ضروری است.

All about feed (https://www.allaboutfeed.net/all-about/mycotoxins/mycotoxin-survey-2020-don-and-fum-most-prevalent/)

ترجمه شده توسط: عطیه رحیمی، دکتر تخصصی تغذیه نشخوارکنندگان، دانشگاه فردوسی مشهد